Wereldoorlog II
Herdenking bevrijding Waregem WO II
Op zondag 3 september herdenkt Waregem de bevrijding van onze regio na de Tweede Wereldoorlog. Meer specifiek is er altijd samen met Anzegem en Kruisem een hulde aan de weerstanders en de burgers die zijn omgekomen op 5 en 6 september 1944. Iedereen is welkom om 10.45 u. bij het monument van het Geheim Leger (Grote Leiestraat, Anzegem – Anzegemseweg Waregem). Bijzondere aandacht gaat zoals altijd naar de weerstanders Adolf Cannie, Jozef Duthoy, Henri Lebbe, Wally Loosveldt, Roger Vansteenbrugge, Marcel Windels, de geallieerde medestrijders Harold Hoyle, John Mahoney, Leonard Williams en de 14 burgerslachtoffers. Waregem noemde als erkenning straten naar verzetsstrijders Marcel Windels, Henri Lebbe, Roger Vansteenbrugge, Jozef Duthoy. Deelgemeenten waren minder erkentelijk…
Op 5 september 1944 werden de eerste Britse verkenningstroepen gesignaleerd in Waregem. Meteen barstte een waar volksfeest los. Het feestgedruis werd bruusk gedempt door de aanwezigheid van Duitse soldaten in het centrum. Niet alle feestvierders geraakten weg en enkele burgers botsten op het einde van de Stormestraat op de Duitse patrouille, die net HENRI LEBBE (25.12.1922 – 05.09.1944) had gedood, die met de vrachtwagens zijn makkers van het Geheim Leger terugbracht naar schuiloord Le Grèbe. Ze werden samengedrongen en doodgeschoten. Hierbij stierven MEDARD CALLANT, CYRIEL DEMOOR, RENE DEVEUGELE, JEAN-MARIE LECLERCQ, GERARD VERCRUYSSE en BRUNO WAELKENS. ADOLF CANNIE (29.03.1897 – 05.09.1944), lid van de verzetsgroep sector Waregem, probeerde weg te vluchten uit het college via park Casier, maar werd in de Stationsstraat onderschept door een Duitse vrachtwagen met mitrailleur. Hij stierf ter hoogte van het hekken van het park.
Op hetzelfde moment probeerden de Duitsers ook om via Eertbrugge de doorgang naar Oudenaarde en de Schelde te maken. Ter hoogte van de herberg ’t Jaar Veertig brak er om één of andere reden paniek uit in de Duitse gelederen met dramatische gevolgen. De Duitsers schoten wild om zich heen en maakten vier bijkomende dodelijke slachtoffers: ALIDOR LAUREYNS, FRANS MEHEUS, DESIRE-JULES VAN HOUTTE en JULIEN VERBAUWHEDE.
De volgende dag 6 september besloten de bevelhebbers van het Geheim Leger sector Waregem om zich in verschillende patrouilles richting de Spitaalbossen te begeven. Van daaruit kon er verder informatie verzameld worden om door te geven aan de geallieerden. Op het moment dat ze contact wilden maken met de Britten, werden ze onder vuur genomen door vijandelijke soldaten. Ze werden tegen een haag, vlakbij de woning van Michel Decock, op een rij gezet en geëxecuteerd. JOSEPH DUTHOY (Ledeberg 28.10.1894 – Waregem 6. 09.1944), ROGER VANSTEENBRUGGE (Tiegem 19.06.1908 – Waregem 6.09.1944), MARCEL WINDELS (Waregem 16.10.1896 – Waregem 6.09.1944) en JOHN MAHONEY (Norfolk 15.05.1923 – Waregem 6.09.1944) stierven ter plaatse. Een andere weerstander, WALLY LOOSVELDT (Zulte 12.12.1919 – Waregem 6. 09.1944), was in de buurt toen dit gebeurde en werd ook opgepakt en neergeschoten.
Op de plaats van de executie werden zeven kuisen en een gedenksteen geplaatst. Op de kruisen werden de namen van de 4 weerstanders, 1 Amerikaanse en 2 Britse soldaten gezet. Ze werden officieel ingehuldigd op 8 september 1945. Een twintigtal jaren later zouden deze worden vervangen door arduinen zerkjes en een monument. Op deze plaats wordt jaarlijks een herdenkingsplechtigheid gehouden door Heldentrouw.
Ook op 6 september, de laatste dag van de gevechten in Waregem, was het leed nog niet geleden. Het Leeuwke, net zoals tijdens WO I van strategisch belang, was het toneel van een mini-tankslag. Op de weg van Waregem naar Anzegem verscheen kort na de middag een Britse tank van het 44th Royal Tanks Regiment. Ze losten enkele schoten naar de Duitsers in het centrum van Waregem. Zij reageerden door een vrachtwagen met soldaten naar het Leeuwke te sturen. Deze vrachtwagen werd beschoten en er ontstond paniek en chaos waarbij er ook vier burgerslachtoffers te betreuren vielen: MARCEL ADAMS en zijn zoon AMEDE, HENRI DEMEULEMEESTER en OSCAR GAYTAN.
100 jaar Singing Schoolchildren op Memorial Day
Het Verhaal van Waregem kan zeker ook inspelen op de actualiteit ! 100 jaar 'Singing Schoolchildren' krijgt volgende maandag 8 mei 2023 om 17.30 u. speciale aandacht met een reünie. Tientallen van die fraaie schoolknapen van toen hebben zich gemeld om op de reünie op de Zuiderpromenade uit volle borst de volksliederen mee te zingen met enkele Amerikaanse militairen. Ze kennen de tekst van The Star-Spangled Banner wellicht nog uit het hoofd.
De plechtigheden verlopen sedert 1923 nog steeds op dezelfde wijze. Vooral het aspect van de ‘zingende kinderen’, waarbij Waregemse schoolkinderen het Belgisch en het Amerikaanse volkslied zingen, zorgt telkens voor ontroering bij de vele bezoekers. Het zijn ook deze Waregemse schoolkinderen die nadien poppies strooien op de verschillende graven.
En V-dag 8 Mei 1945 wordt in Waregem ook nog jaarlijks herdacht aan het monument van de gesneuvelden....
Twee Duitse jachtvliegtuigen crashten boven Desselgem
Op zondagvoormiddag 13 juli 1941 botsten twee Messerschmitts Bf 109 jachtvliegtuigen boven Desselgem. De piloten Oberfeldwebel Hans Schödel en Willy Vierling konden zich redden met hun schietstoel. Veel Desselgemnaren waren getuige van dit schouwspel. Hun getuigenis kon worden opgetekend na een oproep van Mr. Brown uit Kent (Engeland), die op zoek was naar de brokstukken van deze Duitse Messerschmitt Me-109 jachtvliegtuigen. Het voorval was ons heemkundigen aanvankelijk onbekend, maar bij navraag bleek dat zowat iedere dorpeling van enige leeftijd nog heldere herinneringen had aan dit schouwspel.Veel mensen waren op het ogenblik van de crash buiten op weg (H. Mis, boodschappen, ..) of anders actief (vinkenzetting langs Deerlijkstraat, activiteiten tuin).
Hans Schödel en Willy Vierling behoorden tot het opleidingsescadrille, dat in Wevelgem was gestationeerd. Beiden waren die zondagvoormiddag gewoon op oefentocht, toen ze boven Desselgem met elkaar in botsing kwamen. Met enig puzzelwerk en samenbrengen van een tiental getuigenissen konden we het voorval reconstrueren. De twee jachtvliegtuigen raakten elkaar tussen de Knok in Desselgem en De Prinse in Deerlijk. De beide piloten konden zich redden.
We weten ook ongeveer de verschillende piloten en vliegtuigen zijn geland. Een Messerschmitt moet een scherpe duikvlucht hebben gemaakt om uiteindelijk terecht te komen in de omgeving van de hofstede van Isidoor Vanhoutte, die zich op een paar honderd meter van de Desselgemseweg in Deerlijk bevindt (bedrijf Prefadim). Tweede toestel wordt door een paar getuigen gesitueerd op een kouter ten noorden van de spoorweg tussen Waregem en Desselgem.
Een van de piloten is geland ter hoogte van de huidige wijk Ten Rade langs de Waregemstraat in Desselgem. De tweede piloot landde op een voetweg achter het Kantientje op Straete in Desselgem. Beide piloten ontmoetten elkaar terug in café Au Trottoir Belge, waar er telefoon was om hun overheid in te lichten.
50 militaire voertuigen WO II
Volgend jaar zal het 80 jaar geleden zijn dat de regio werd bevrijd van de Duitse bezetting. Dit gebeurde niet zonder slag of stoot; zowel Waregem als Kruishoutem dachten te vroeg dat de streek ontzet was en kregen nadien nog te maken met terugtrekkende Duitse milities.
Heem- en Geschiedkundige kring Hultheim in Kruisem richt deze zomer reeds zijn aandacht op de bevrijding. Dit gebeurt in samenwerking met de Vriendenkring Road to Liberation, een groep vrijwilligers die op zondag 9 juli doorheen Kruisem trekt met maar liefst 50 authentieke militaire voertuigen uit de Tweede Wereldoorlog.
Van 14u30 tot 16u30 houdt het konvooi halt op het Nieuw Plein, waar de drivers historisch-technische uitleg geven over hun moto’s, jeeps, sidecars, ambulances, … . Van 13u00 tot 17u00 gaat in de Foyer van de Mastbloem intussen een expo door over de bevrijding van Kruishoutem in de septemberdagen van 1944, en kan u er militaire uniformen, maquettes (van legervoertuigen en landschappen met vernielde huizen, kerken, etc.), en een originele Engelse BSA motor van 1943 bewonderen. Ook hier staan er u deskundige gidsen te woord.
V-DAG OF HERDENKING VAN HET EINDE VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG OP 8 MEI 1945 WAS TOT 1974 OOK BIJ ONS NOG EEN OFFICIËLE FEESTDAG.
WE HERDENKEN DE BEZETTING EN HET VERZET.
WE VIEREN DE VRIJHEID.
Er was vandaag zondag een herdenking aan het monument van gesneuvelden. Morgen maandag 8 mei zijn er herdenkingen aan de monumenten in de deelgemeenten. In Sint-Eloois-Vijve zullen kinderen van de beide basisscholen een vredegedicht voorlezen. NSB-secretaris Sylvère Deprez gaf hen voorbije weken informatie over de oorlog.
In Fort Breendonk worden bij wijze van herdenking de namen voorgelezen van duizend slachtoffers bij het verzet. Daar zijn ook een aantal Waregemse verzetstrijders bij. Denk hier bijvoorbeeld aan VANSTEENBRUGGE Roger, WINDELS Marcel, LEBBE Henri en DUTHOY Jozef. Ze blijven in Waregem nog bljvend in herinnering met een straatnaam. Er zijn ook nog CANNIE Adolf, SIERSACK Dandy en een aantal anderen (oproep om namen toe te voegen)...
